Na stronie znajdziesz informacje:

• o miejskiej ofercie pomocy dla osób doświadczających przemocy w rodzinie
• dla świadków, jak reagować na poszczególnie rodzaje przemocy
• dla osób stosujących przemoc, gdzie mogą szukać pomocy, aby oduczyć się przemocowych zachowań

Przemoc w rodzinie może przybierać różne formy:

Przemoc fizyczna to w szczególności popychanie, odpychanie, obezwładnianie, przytrzymywanie, policzkowanie, szczypanie, kopanie, duszenie, bicie otwartą ręką i pięściami, bicie przedmiotami, ciskanie w kogoś przedmiotami, parzenie, polewanie substancjami żrącymi, użycie broni, porzucanie w niebezpiecznej okolicy, itp.

Przemoc psychiczna to m.in. wyśmiewanie poglądów, religii, pochodzenia, wyglądu, narzucanie własnych poglądów, stała krytyka, wmawianie choroby psychicznej, izolacja społeczna (kontrolowanie i ograniczanie kontaktów z innymi osobami), domaganie się posłuszeństwa, ograniczanie snu i pożywienia, wyzywanie, poniżanie, upokarzanie, zawstydzanie, stosowanie gróźb, itp.

Przemoc seksualna to wymuszanie pożycia seksualnego, wymuszanie nieakceptowanych pieszczot i praktyk seksualnych, wymuszanie seksu z osobami trzecimi, sadystyczne formy współżycia seksualnego, demonstrowanie zazdrości, krytyka zachowań seksualnych, itp.

Przemoc ekonomiczna to m.in. odbieranie zarobionych pieniędzy, uniemożliwianie podjęcia pracy zarobkowej, ścisłe wydzielanie środków do życia, ciągła kontrola wydatków, niezaspakajanie podstawowych, materialnych potrzeb rodziny, itp.

Zaniedbanie to naruszenie obowiązku do opieki ze strony osób bliskich. Jest formą przemocy ekonomicznej i oznacza np.: nie dawanie środków na utrzymanie, pozbawianie jedzenia, ubrania, schronienia, brak pomocy w chorobie, nie udzielenie pomocy, uniemożliwianie dostępu do miejsc zaspokojenia podstawowych potrzeb: mieszkania, kuchni, łazienki, łóżka, itp.

Cykl przemocy to powtarzające się fazy według określonego schematu:

• faza narastania napięcia, w której zaczyna pojawiać się agresja
• faza ostrej przemocy, w której następuje wybuch tej agresji
• faza miodowego miesiąca, kiedy osoba stosująca przemoc przeprasza i obiecuje poprawę

Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie:

Przemoc w rodzinie to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny lub osoby wspólnie zamieszkującej czy wspólnie prowadzącej gospodarstwo domowe, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.

Jeśli bez Twojej zgody doszło do kontaktu cielesnego lub jakiegokolwiek innego zachowania seksualnego, np. dotykania intymnych części ciała, oglądania materiałów pornograficznych, słuchania treści odnoszących się do Twojej seksualności oznacza to, że doszło do przemocy seksualnej.

Kodeks kamy w nt. 197 § 1 stanowi, że

kto przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza inną osobę do obcowania płciowego, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12. Karze pozbawienia wolności podlega także sprawca, który doprowadza inną osobę do poddania się innej czynności seksualnej albo wykonania takiej czynności lub dopuszcza się zgwałcenia wspólnie z inną osobą.

Przemoc seksualna może spotkać zarówno kobiety, jak i mężczyzn. Jednak w ponad 90% jej ofiarami są kobiety.

Zgłoś przestępstwo na policji!

Pamiętaj:

Nic nie usprawiedliwia przemocy. Nie ma znaczenia Twój ubiór, sposób zachowania ani stan trzeźwości/ to zawsze sprawca jest winien i powinien ponieść odpowiedzialność!
Jeśli Twój małżonek lub partner, zmusza Cię do uprawiania seksu, kiedy tego nie chcesz lub w sposób, którego nie akceptujesz, to też jest przemoc seksualna!
Zmuszanie do oglądania lub słuchania treści odnoszących się do seksualności, również jest przemocą!

Jeśli doświadczyłaś gwałtu

Przed badaniem nie myj się, nie bierz prysznica, nie zmieniaj ubrania ani bielizny. Płyny ustrojowe sprawcy (sperma, ślina) pozwolą wskazać sprawcę. Jeżeli przemoc miała miejsce w Twoim domu, niczego nie sprzątaj, nie zmywaj, nie wyrzucaj, żeby nie zatrzeć śladów.
Skorzystaj ze wsparcia bliskiej Ci osoby, organizacji pozarządowych i właściwych instytucji.

Możesz uzyskać pomoc

• Numer alarmowy:112
• Policja: 997
• Pogotowie: 999
• Koordynator ds. Organizacji Ochrony Zdrowia: 22 443 77 77 (całodobowo)
• Warszawski Ośrodek Interwencji Kryzysowej: infolinia 22 855 44 32, 514 202 619 (całodobowo)
• Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia”: infolinia 800 120 002 (całodobowo)
• Fundacja Centrum Praw Kobiet: sekretariat 22 622-25-17 (9:00-17:00 pon.-pt.), telefon zaufania 22 621 35 37, telefon interwencyjny 600 070 717 (całodobowo)
• Fundacja Feminoteka: telefon interwencyjny 888 88 33 88 (8.00-20.00 pon.-pt.)
• Fundacja „Pomoc Kobietom i Dzieciom”: 22 616 38 54, 602 778 370, 692 050 380 (całodobowo)
• 10 Grudnia – Stop przemocy wobec kobiet! Internetowa Platforma Antyprzemocowa, telefon zaufania 698 991 142 pon.- pt. i weekend 16:00-18:00
• Fundacja Przeciw Kulturze Gwałtu: darmowa pomoc prawna 506 467 523

W placówce medycznej masz prawo do:

• zawiadomienia bliskiej Ci osoby,
• konsultacji psychologicznej,
• informacji na temat praw pacjenta,
• poszanowania Twojej intymności,
• natychmiastowego powiadomienia Policji,
• obdukcji i w przypadku przemocy w rodzinie do wszczęcia procedury „Niebieskiej Karty”,
• zabezpieczenia materiału biologicznego przez personel medyczny i funkcjonariusza Policji,
• badania przez lekarza w obecności osoby bliskiej,
• do informacji i porady, w tym w zakresie chorób przenoszonych drogą płciową,
• Otrzymania niezbędnych leków, w tym retrowirusowych (zapobiegających zakażeniu się wirusem HIV),
• Otrzymania recepty na tzw. tabletkę 72h po, zapobiegającą zajściu w ciążę,
• do skorzystania z prysznica po badaniu.

W jednostce policji masz prawo do:

• obecności najbliższej osoby w celu wsparcia,
• poszanowania Twojej prywatności i intymności,
• obecności asystentki społecznej z organizacji kobiecej lub Ośrodka Interwencji Kryzysowej, jeśli tego chcesz,
• do informacji o Twoich prawach i obowiązkach w zrozumiałej dla Ciebie formie,
• przesłuchania przez przeszkoloną w zakresie kontaktu z Ofiarą przemocy seksualnej funkcjonariuszkę Policji, bez obecności innych osób,
• okazania Ci sprawcy w warunkach uniemożliwiających Twoją identyfikację,
• zastrzeżenia do wyłącznej wiadomości prokuratora lub sądu miejsca swojego zamieszkania,
• zapoznania się z treścią protokołu zeznań przed jego podpisaniem,
• zabezpieczenia materiału biologicznego przez funkcjonariusza policji i personel medyczny,
• przewiezienia Cię do placówki medycznej w celu udzielenia pomocy medycznej i zabezpieczenia śladów.

Dalsze działania – masz prawo do:

• złożenia wniosku o występowaniu w sprawie jako oskarżyciel posiłkowy (do czasu odczytania aktu oskarżenia na rozprawie),
• bezpłatnej pomocy psychologicznej,
• bezpłatnej pomocy prawnej,
• szacunku i wsparcia ze strony całego otoczenia.

Jeżeli potrzebujesz:

• rozmowy,
• bezpłatnej porady prawnej,
• wsparcia psychologicznego,
• informacji o miejscach pomocy w Twojej najbliższej okolicy,

zadzwoń pod numer

• warszawskiej infolinii 19115 – pod tym numerem uzyskasz informacje na temat oferty dostępnej na terenie m.st. Warszawy, infolinia czynna przez całą dobę przez 7 dni w tygodniu. Opłata za połączenie z numerem 19115 jest zgodna z taryfą operatora osoby dzwoniącej
• telefonu Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia”, tel. 800 120 002 – połączenie z numerem Pogotowia Niebieska Linia jest bezpłatne, możliwe 7 dni w tygodniu, przez cały rok (także w święta) lub napisz niebieskalinia@niebieskalinia.info.
• telefonicznie można uzyskać wsparcie, pomoc psychologiczną, informacje o obowiązujących w Polsce przepisach i procedurach oraz placówkach udzielających pomocy osobom doznającym przemocy w rodzinie. Dostępne są telefoniczne dyżury prawne oraz dyżury w języku angielskim, rosyjskim oraz migowym przez aplikację Skype.
• warszawskiej Niebieskiej Linii IPZ, tel. (22) 668 70 00 lub napisz poradnia@niebieskalinia.pl (godziny pracy poradni: codziennie w godzinach 12-18)
• Fundacji Centrum Praw Kobiet, tel. 22 622-25-17 od poniedziałku do piątku 9-17, telefon interwencyjny 600 070 717 czynny całodobowo lub napisz pomoc@cpk.org.pl
• Fundacji Feminoteka, tel. 888 88 33 88, czynny od poniedziałku do piątku w godzinach 8-20, lub napisz pomoc@feminoteka.pl, działa także specjalna aplikacja Avon Alert, z której kobiety mogą korzystać również poza godzinami pracy telefonu

Kompleksową pomoc w sprawach socjalnych, bytowych i prawnych oferują ośrodki pomocy społecznej lub/i punkty informacyjno-konsultacyjne w dzielnicy, w której mieszkasz
Warszawski Ośrodek Interwencji Kryzysowej, tel. 22 855 44 32

Udzielą Ci pomocy i wsparcia w przezwyciężeniu sytuacji kryzysowej, a także opracują plan pomocy, mogą zapewnić schronienie Tobie i Twojej rodzinie.

W sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia zawsze powiadom Policję, tel. 997 lub 112.

Masz również prawo do złożenia na Policji lub w prokuraturze zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa przez osobę, która krzywdzi Ciebie i Twoją rodzinę.

W razie doznania obrażeń ciała zgłoś się do lekarza, by uzyskać pomoc medyczną, możesz zażądać wystawienia bezpłatnego zaświadczenia lekarskiego o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie.

Co to jest Niebieska Karta?

W przypadku podejrzenia wystąpienia przemocy w rodzinie wszczynana jest procedura „Niebieskiej Karty”. To czynności podejmowane przez współpracujące ze sobą służby (Policję, oświatę, służbę zdrowia, pomoc społeczną lub komisję rozwiązywania problemów alkoholowych) w sytuacji, w której podejrzewają przemoc w rodzinie.

Przedstawiciel służb, np. Policji, wypełnia formularz „Niebieska Karta A” w obecności osoby dotkniętej przemocą. Ten dokument wszczyna procedurę. Osoba doznawająca przemocy otrzymuje informację o swoich prawach. Następnie „Niebieska Karta” trafia do osób zajmujących się zbadaniem sytuacji i pomocą rodzinie – zespołu interdyscyplinarnego. Jeżeli zajdzie taka potrzeba sporządzany jest plan pomocy rodzinie we współpracy z osobą doznającą przemocy i wyznacza się sposób jego realizacji w ramach dalszej części procedury. Może on także zdecydować o powołaniu Grupy Roboczej dla danej rodziny. Grupa robocza składa się z zespołu specjalistów, pracowników służb pomocowych i organizacji mających potencjalny kontakt z rodziną, np. pracownik socjalny, policjant, pedagog szkolny, pracownik organizacji pozarządowej, w której udzielana jest pomoc osobie doznającej przemocy.

Zakończenie procedury „Niebieska Karta” kończy się, gdy zrealizowano indywidualny plan pomocy i przemoc w rodzinie ustała lub w momencie, gdy zespół interdyscyplinarny nie będzie widział żadnej zasadności podejmowania dalszych działań.

Osobisty plan awaryjny

Jeśli wiesz, że możesz doświadczyć przemocy domowej i obawiasz się, że w czasie epidemii może być trudno uzyskać pomoc, przygotuj osobisty plan awaryjny.

Jeśli zdarzy się coś złego, będziesz od razu wiedzieć jak zareagować i gdzie pójść.

Twoje bezpieczeństwo to priorytet.

Nie jesteś winna/y przemocy i są ludzie, którzy chcą Ci pomóc!

Obserwuj zachowania osoby agresywnej:

To ważne, żeby wiedzieć, jakie zachowania zapowiadają najgorsze i kiedy sytuacja staje się niebezpieczna dla Ciebie, Twoich najbliższych, dzieci.

Jeśli awantury, krzyki nasilają się, jeśli coraz częściej słyszysz groźby pod swoim adresem, jeśli doświadczasz przemocy fizycznej np. szarpania, popychania, bicia, czy też zmuszania do seksu – to są sygnały, że przemoc się nasila i narasta.

Naucz dzieci dbać o bezpieczeństwo:

Powiedz dzieciom, gdzie mogą szukać pomocy:

• np. że mogą pukać do zaprzyjaźnionej sąsiada/ki,
• naucz je numeru alarmowego,
• porozmawiaj z nimi, że nie są one winne przemocy i kłótni, • ustalcie, gdzie znajduje się klucz do domu, jak otworzyć drzwi wejściowe, gdyby coś się stało,
• upewnij się, że znają adres mieszkania, gdyby musiały wzywać służby.

Bezpieczne miejsce: 

Zastanów się, gdzie w Twoim domu możesz znaleźć bezpieczne schronienie.

Ważne, by nie znajdowały się tam żadne niebezpieczne narzędzia.

Unikaj kuchni, garażu, łazienki i innych miejsc, gdzie może być twarda posadzka albo niebezpieczne przedmioty.

Bądź przygotowany/a do ucieczki:

Spakuj wszystko do podręcznej torby, trzymaj ją pod ręką, tak żeby w każdej chwili móc ją zabrać. Lista rzeczy, o których trzeba pamiętać:

• Ważne dokumenty np. paszport, dowód osobisty
• Leki
• Telefon
• Pieniądze/ karta płatnicza
• Ładowarka
• Numery ważnych telefonów
• Klucze do domu
• Obdukcje lekarskie (jeśli masz)
• Numery kont bankowych (zapisane)
• Bielizna na zmianę
• Szczoteczka do zębów
• Środki ochronne potrzebne w czasie epidemii: maseczki ochronne, rękawiczki, małe opakowanie płynu do dezynfekcji (jeśli masz je w domu)

W sytuacji zagrożenia:

Nie uciekaj od dzieci! One także mogą być zagrożone.

Jeśli nie masz możliwości ucieczki, schowaj się w rogu pokoju. Skul się, osłaniając rękoma twarz i głowę.

Postaraj się zawsze mieć przy sobie telefon z naładowaną baterią.

Wzywaj pomocy: 997, 112.

W telefonie komórkowym numer alarmowy zaprogramuj tak, żebyś mogła/mógł wybrać go jednym klawiszem. Poza telefonem policji warto mieć także pod ręką numery telefonu pogotowia ratunkowego, bliskiej Ci osoby oraz numer telefonu do schroniska, gdzie możesz uzyskać pomoc i wsparcie.

Jeśli musisz wzywać pomoc w miejscu publicznym, np. na klatce schodowej, zastanów się, czy zamiast wołania o pomoc nie krzyczeć PALI SIĘ! – co może okazać się skuteczniejsze.

Jeśli z interwencją przyjedzie policja, a się boisz o swoje życie i zdrowie, domagaj się, aby sprawca przemocy został zatrzymany na 48 godzin. Zyskasz w ten sposób czas, żeby znaleźć schronienie, uzyskać pomoc. Pamiętaj, że mimo stanu epidemii służby mają obowiązek niezwłocznie reagować na przypadki przemocy domowej!

Poznaj swoich sojuszników:

Rozmawiaj z rodziną, sąsiadami i znajomymi o sytuacji w Twoim domu.

Opracuj wspólnie z nimi strategię postępowania na wypadek, gdybyś potrzebował/a ich pomocy. Pomocne może się okazać ustalenie słowa awaryjnego – jeśli go użyjesz, będą wiedzieli, że pilnie potrzebujesz pomocy.

Spróbuj wypełnić poniższą listę, osób do których możesz zadzwonić po wsparcie:

• Przyjaciel, przyjaciółka
• Osoba z rodziny
• Dzielnicowy/a
• Zaufany nauczyciel/ka ze szkoły dziecka
• Zaprzyjaźniony sąsiad/ka
• Kolega/koleżanka z pracy, któremu ufasz
• Organizacja społeczna, która Ci pomoże
• Lekarz/lekarka, który Cię zna
• (Jeśli masz) Twój prawnik/prawniczka

Więcej

Może Ci się wydawać, że osoba doznająca przemocy nie chce Twojej pomocy, bo stara się ukryć jej ślady (nagle zaczęła chodzić w słonecznych okularach albo założyła bluzkę z długimi rękawami latem).

To nieprawda! Osoby doznające przemocy, wbrew dość powszechnemu stereotypowi, robią wiele, by poprawić swoją sytuację. Po pierwsze próbują rozmawiać z osobą stosującą przemoc, wychodzą z domu, by uniknąć ataku, ukrywają się i uciekają już w trakcie ataku. Po drugie szukają pomocy na zewnątrz: rozmawiają z krewnymi, znajomymi, sąsiadami, kontaktują się z Policją i organizacjami udzielającymi pomocy osobom doświadczającym przemocy.

Może zdarzyć się tak, że po fazie ostrej przemocy lub w jej trakcie, osoby doznające przemocy poszukują pomocy, wzywają Policję lub uciekają do schronisk, natomiast później wycofują się. Dla Ciebie pewnie jest to niezrozumiałe.

Specjaliści tłumaczą takie zachowanie syndromem wyuczonej bezradności lub stresu pourazowego. Syndrom wyuczonej bezradności oznacza poddanie się i rezygnację z aktywności, które miały poprawić sytuację, ale okazały się nieskuteczne. Osoba doznająca przemocy nabiera wówczas przekonania, że nie może nic zrobić, aby zapewnić sobie bezpieczeństwo, rezygnuje więc z kolejnych prób. Sytuację osoby doznającej przemocy często porównuje się także do sytuacji ofiar zamachów terrorystycznych, przy czym pozostaje ona w stanie zagrożenia życia zazwyczaj przez dużo dłuższy czas, a osoba stosująca przemoc nie jest obcym terrorystą, lecz osoba najbliższą.

Pamiętaj, że osoba doznająca przemocy:

Boi się: o swoje życie i zdrowie; tego, że nawet jeśli zawiadomi o przestępstwie Policję, prokuraturę, to i tak nikt nie będzie chciał zeznawać.

Nie wierzy: że ktoś chce i może jej pomóc, że ma prawo prosić o pomoc, że coś się zmieni.

Wstydzi się: bo bierze na siebie całą odpowiedzialność za to, co się dzieje w jej domu.

Bardzo ważne!

• zaoferuj pomoc
• wysłuchaj osoby doznającej przemocy
• uwierz w to, co mówi
• zapewnij, że są instytucje, które jej pomogą i pomóż je odnaleźć
• zawiadom osoby, które zajmują się udzielaniem pomocy w sytuacjach kryzysowych

warszawska infolinia 19115 – pod tym numerem uzyskasz informacje na temat oferty dostępnej na terenie m.st. Warszawy, infolinia czynna przez całą dobę przez 7 dni w tygodniu. Opłata za połączenie z numerem 19115 jest zgodna z taryfą operatora osoby dzwoniącej

800 12 00 02 – połączenie z numerem Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” jest bezpłatne, możliwe 7 dni w tygodniu, przez cały rok (także w święta). Telefonicznie można uzyskać wsparcie, pomoc psychologiczną, informacje o obowiązujących w Polsce przepisach i procedurach oraz placówkach udzielających pomocy osobom doznającym przemocy w rodzinie. Dostępne są telefoniczne dyżury prawne oraz dyżury w języku angielskim, rosyjskim oraz migowym przez aplikację Skype.

Jeśli jesteś świadkiem przemocy w rodzinie

Niewiele osób ma tyle odwagi i siły, by decydować się na osobistą konfrontację z osobami, które stosują przemoc. Obawa przed reakcją nie jest niczym dziwnym, jednak brak reakcji może doprowadzić do tragedii.

Jeżeli nie jest to przemoc fizyczna:

• Obniż poziom agresji. Podejdź zapytaj o cokolwiek („Która godzina?”, „Jak trafić na dworzec?”, „Czy otrzymał pan rozliczenie za prąd?” – jeżeli to np. sąsiad). W ten sposób odwrócisz uwagę osoby stosującej przemoc. Osoba ta widząc, że osoba doznająca przemocy ma wsparcie, może poczuć się mniej pewnie. Reakcja świadka może być dla niej sygnałem, że coś jest nie w porządku z jej zachowaniem
• Opisz, co widzisz i zaoferuj pomoc. Powiedz: „Chyba jest pani (pan) bardzo zdenerwowana. Czy mógłbym/mogłabym jakoś pomóc?”

Jeżeli jest to przemoc fizyczna:

• koniecznie zadzwoń na Policję pod numer 997 lub 112 i poproś o interwencję

Pamiętaj, że przemoc nie rozwiązuje problemów, tylko je tworzy. Także od Ciebie zależy, jak jest w Twojej rodzinie. Szkoda czasu na przemoc – w każdej chwili można to zmienić. Pozwól sobie pomóc. Jeśli chcesz nauczyć się radzić sobie z napięciem, nie ranić bliskich, skorzystaj z oferty dla tych, którzy mają trudność z kontrolowaniem swoich zachowań w przypływie emocji.

Kiedy skorzystać z profesjonalnej pomocy:

1. Masz trudności w relacjach z bliskimi – sięgnij po pomoc.
2. Jeśli zdarzają Ci się wybuchy złości i agresji – skorzystaj z pomocy.
3. Słyszysz, że nadużywasz siły – sprawdź to, zadbaj o siebie i bliskich.
4. Kiedy zależy Ci na bliskich, a słyszysz, że jesteś agresywny/a.

Dzięki uzyskanej pomocy zobaczysz, co robisz nie tak i jak to zmienić.

Korzyści:

• dowiesz się więcej o swoich emocjach, uczuciach, potrzebach własnych i innych,
• nauczysz się radzić sobie ze złością w sytuacjach konfliktowych,
• dowiesz się, czym jest komunikacja bez przemocy.

Znajdź miejsce, w którym możesz uzyskać pomoc.

W trosce o bezpieczeństwo osób korzystających z programów z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, jak i realizujących je specjalistów, nastąpiły zmiany organizacji pracy w realizowanych programach pomocowych.